دریچه گازهای برقی اجزای پیچیده ای هستند و هرگونه تعمیر نامناسب می تواند منجر به مشکلات جدی تر شود. دریچه گاز دریچه ای است که میزان هوای ورودی به موتور را کنترل می کند. سیستم پیشگیری از برخورد (pre-collision system) از مدرنترین سامانههای موجود در خودروهای روز خارجی است.
به همین دلیل، شاید بسیاری از افراد از اینکه کنترلی بر عملکرد خودرو ندارند، حس ناخوشایندی داشته باشند. به همین دلیل، ترجیح می دهند، دریچه گازی برقی را به سیمی که سیستمی مکانیکی دارد، تبدیل کنند. توصیه نمی شود که دریچه گاز برقی را خودتان تعمیر کنید، مگر اینکه از دانش و تجربه تخصصی در زمینه برق خودرو برخوردار باشید.
به صورت کلی دریچه گاز سیمی به دلیل وجود همین ارتباط سیمی عملا هیچ تاخیری ندارند. بنابراین در دریچه گاز سیمی ریسپانس آنی خواهیم داشت و این مزیتی بزرگ است. هر کدام از این مدل دریچهها مزایا و معایب خاص خود را دارند که همین اتفاق سبب تفاوت دریچه گاز برقی و سیمی شده است. این موضوع بدیهی است چرا که اصولا در انتقال نیرو، چیزی به نام تاخیر زمانی مفهوم ندارد و اعمال نیرو و دریافت عکسالعمل آن همزمان رخ میدهد.در ادامه به بررسی مزایای دریچه گاز برقی در تفاوت گاز برقی و سیمی می پردازیم. هر کدام از این مدل دریچهها مزایا و معایب خاص خود را دارند که همین اتفاق سبب تفاوت دریچه گاز برقی و سیمی شده است.
در سیستمهای کاربراتوری مدرنتر، سیم گاز مسئولیت حرکت دادن دریچه گاز را بر عهده دارد. بسیاری از کاربراتورها از مکانیسم ترکیبی سیم گاز و میلهبندی بهره میبرند به این صورت که مجموعه میلهبندی روی کاربراتور سوار شده و این میلهبندی با سیم به پدال گاز متصل است. به طور کلی تفاوت پدال گاز برقی با سیمی در بهکارگیری سیستمهای الکترونیکی به جای سیم مکانیکی جهت اتصال پدال گاز به دریچه یا تراتل خلاصه میشود. سامانه دریچه گاز برقی بسیار پیچیدهتر است اما فواید زیادی در کاهش مصرف سوخت و افزایش راندمان موتور به دنبال دارد. امروزه بسیاری از خودروهای تولید داخل دارای پدال گاز برقی هستند.
در خودروهای امروزی دریچه گاز برقی یا Electronic throttle control به اختصار ETC نسل جدید دریچه گاز های مکانیکی هستند. در حالی که دریچه گاز های مکانیکی دارای پولکی هستند که به واسطه ی یک سیم گاز و یک پدال مکانیکی باز و بسته میشود. باز شدن پولکی مسیر هوا را باز و بسته شدن پولکی مسیر هوا را میبندد. معایب مختلفی همچون استارت نخوردن ماشین یا اخلال در سیستم دریچه گاز برقی خودرو ممکن است به وجود بیاد که فرد را سردرگم کند.
اما در دریچه گاز برقی قطعات کم تری درگیر هستند وب یش تر این انتقال توسط سیگنال های الکتریکی و سیستم برقی کار می کند . در نتیجه اصطحلاک کم تری را برای قطعات داریم .به علت همین دخالتپذیری بیشتر دریچه گاز برقی نیز امروزه تمایل سازندگان بر دریچه گاز برقی بیشتر بوده تا بتوانند امکانات بیشتری به خودرو اضافه کنند. دریچه های گاز برقی نسبت به دریچه های قدیمی مزایا و معایبی دارند که در ادامه به بررسی دقیق تفاوت دریچه گاز برقی و سیمی خواهیم پرداخت.
اگر موتور دریچه، ولتاژ یا سیگنالهایی را تشخیص دهد که از طرف واحد کنترل موتور ارسال نشدهاند، بهگونهای طراحی شده که موتور را خاموش کند. اگر تداخل الکترومغناطیسی به اندازهای قوی باشد که بر کنترلهای الکترونیکی دریچه گاز تأثیر بگذارد، سیستم کنترلگر دریچه بهگونهای طراحی شده که خاموش شود، نه اینکه شتاب بگیرد. اما اگر صحبت از سرعت عمل بالا و یا کاهش هزینه ساخت باشد، برتری با دریچه گاز مکانیکی خواهد بود.بهتر است برای تغییر دریچه گاز برقی به سیمی و کسب اطلاعات بیشتر از نحوه تشخیص دریچه گاز برقی و سیمی از متخصصان حرفه ای کمک بگیرید.
اما فرق پدال گاز برقی با سیمی چیست؟ سیستم کنترل الکترونیکی دریچه گاز، که دریچه گاز برقی هم نامیده میشود، به جای سیم مکانیکی، از سیگنالهای الکترونیکی برای ارتباط پدال با دریچه گاز و کنترل میزان بازشدگی دریچه استفاده میکند. این بدان معناست که وقتی پا را روی پدال گاز ماشین خود فشار میدهید، به جای باز کردن دریچه، یک ماژول الکتریکی یا سنسور پدال گاز را فعال میکنید که فشار پا را به سیگنال الکتریکی تبدیل میکند. سپس این سیگنال به واحد کنترل الکترونیکی یا ایسیو ارسال میشود. ایسیو با در نظر گرفتن فشار وارده به پدال و همچنین سایر عوامل خارجی، دریچه را به منظور بهینهسازی عملکرد موتور باز میکند.
از طرف دیگر، اگر نیاز به روشنایی یا استفاده از دستگاههای الکتریکی دارید، برق ممکن است گزینه مناسبتری باشد. پژو پارس یک خودروی جادار و خانوادگی است که از سال ۷۹ روی خط تولید ایران خودرو است. این خودرو با اینکه از ابتدای تولید تاکنون از نظر طراحی ظاهری به روزرسانی نشده و ظاهری قدیمی دارد، اما از نظر فنی تیپ های مختلفی برای پژو پارس وجود دارد. تیپ TU5 یکی از تیپ های پژو پارس است که کلاسبندی های متفاوتی دارد و بسیاری از افراد هنگام خرید این مدل پژو پارس سردرگم میشوند.
سوئیچ را باز کنید و پدال گاز را تا انتها فشار دهید.دریچه گاز باز می شود. و دیگر با فشار دادن پدال گاز، دور موتور افزایش نمی یابد، یا بسیار ناچیز بالا می رود. در خودروهای امروزی به منظور کنترل آلایندگی و گرفتن استاندارد های آلایندگی یورو ۴ دریچه گاز را بصورت برقی طراحی می کنند تا ایسیو میزان بازشدن آن را کنترل کند.
به صورت کلی دریچه گاز مکانیکی به دلیل وجود همین ارتباط مکانیکی عملا هیچ تاخیری ندارند. این موضوع بدیهی است چرا که اصولا در انتقال نیرو، چیزی به نام تاخیر زمانی مفهوم ندارد و اعمال نیرو و دریافت عکسالعمل آن همزمان رخ میدهد. بنابراین در دریچه گاز مکانیکی ریسپانس آنی خواهیم داشت و این مزیتی بزرگ است. ضمن آنکه هیچ سیستم دیگری در ارتباط دریچه گاز و پدال گاز دخالت ندارد بنابراین دستور ما عینا به دریچه گاز منتقل شده و شاهد پاسخ آنی خواهیم بود. این مزیتی است که دریچه گاز برقی از آن محروم است چرا که همواره در کارکرد آن سرعت پاسخ ECU به پتانسیومتر پدال و سرعت پاسخ موتور کنترل دریچه گاز مطرح است. ضمن آنکه همواره در تعیین زاویه دریچه گاز محاسبات ECU و پارامترهای جانبیای که در نظر میگیرد دخیل است بنابراین هیچگاه زاویه دلخواه ما به آن اعمال نمیشود.
یک سر سیم گاز به دریچه و سر دیگر سیم به پدال گاز وصل شده است که با فشردن پدال گاز پولکی باز میشود. انواع دریچه گاز با استفاده از يک شير پروانهاي و تغيير زاويه آن، ميزان جريان هواي ورودي به موتور را تنظيم ميكند و بنابراين ميزان پاشش سوخت نيز متناسب با اين ميزان هوا کاهش يافته و توان و گشتاور خروجي موتور تنظيم ميشود. همانطور که میدانید موتور های درون سوز برای کارکردن ، به هوا و سوخت نیاز دارند .
بنابراین ارتباط مکانیکی خاصی میان پدال گاز و دریچه گاز وجود نخواهد داشت و کل پروسه توسط واحدهای کنترل الکترونیکی، کنترل میشود. ECU7,7,4 تا سال 93 روی این خودرو نصب بود و از سال 94 ، ECU کروز روی پژوپارس نصب شد. این پژوپارس ها دریچه گاز سیمی دارند و سوزن انژکتور آن ها بنفش است که مقداری پاشش سوخت کمتری نسبت به سوزن انژکتور نارنجی دارد .
برای مثال، برای تشخیص ورودیهای راننده یا سایر عوامل، فقط از یک سنسور استفاده نمیشود. اگر یک سنسور دچار مشکل شود یا دو سنسور در یک موقعیت، مقادیر متفاوتی گزارش دهند، سیستم دریچه را بسته و موتور را به حالت دور آرام میبرد. به عبارت دیگر، یک سیستم کنترل دریچه گاز می تواند عوامل متعددی را که روی خودرو تأثیر می گذاردمتعادل کند. برای برطرف کردن برخی از معایب دریچه گازی باید سیستم دریچه را به صورت هفتگی ریست کنید. باز 10 ثانیه بعد سوییچ را باز کنید و دوباره 10 ثانیه بعد ببیندید. 10 ثانیه بعد که دوباره سوییچ را باز کردید، پدال گاز را تنها برای یکبار تا انتها فشار دهید و رها کنید.
دریچه گاز برقی به دلیل دخالتهای ECU به ما امکان کنترل بهتر مصرف سوخت و آلایندگی را میدهد و همچنین بستری است برای دخالت بدون دردسر سایر سیستمها نظیر کروز کنترل و محدودکننده سرعت، سیستم برنامه کنترل پایداری (ESP) و گیربکس اتوماتیک. به علت همین دخالتپذیری بیشتر دریچه گاز برقی نیز امروزه تمایل سازندگان بر دریچه گاز برقی بیشتر بوده تا بتوانند امکانات بیشتری به خودرو اضافه کنند. اما اگر صحبت از سرعت عمل بالا و یا کاهش هزینه ساخت باشد، برتری با دریچه گاز مکانیکی خواهد بود. به عبارت دیگر، یک سیستم دریچه گاز برقی میتواند چندین عامل تأثیرگذار بر سرعت و پایداری خودرو را تنظیم کند، و صرفا به میزان فشار پای راننده روی پدال توجه ندارد. به علاوه، کنترل دریچه گاز برقی یک عضو کلیدی در اکثر سیستمهای کروز کنترل است و میتوان به راحتی روی این گونه خودروها سامانه کروز را نصب کرد.
این ایرادات با عوامل مختلفی میتوانند در ارتباط باشند که در ادامه بطور خلاصه به آنها اشاره میکنیم. بنابراین موتور استپر میتواند در هوای بسیار سرد هم روان حرکت کند و اورینگهای آن آسیب نبیند. همچنین هوای گرم محیط دریچه گاز برای پیشرانه نیز بهتر بوده و استارت راحتتری خواهد داشت. یکی مکانیکی است و تعمیر و نگهداری سخت تری دارد و استهلاک آن بیشتر است. نوع برقی نیز به این دلیل که توسط بخش کامپیوتری کنترل می شود ممکن است در برخی موارد تاخیر در عملکرد داشته باشد.
البته دریچه گاز برقی و ECU بوش آلمان هنوز روی این خودرو نصب می شد. در سیستم گاز برقی، تصمیمات راننده باید به نوعی توسط ECU تایید شود! در واقع این ECU است که تصمیم نهایی را میگیرد، طوری که حتی این امکان وجود دارد فشار پای راننده روی پدال گاز کاملا بیتاثیر شود. هر چند این امر در شرایط بحرانی میتواند یک مزیت باشد، اما ارتباط مستقیم راننده با موتور را حذف میکند، امری که احتمالا به مذاق برخی خوش نمیآید.
البته بعدا به دلیل تلاطم و آشوب بازار خودرو، خودروسازان اقدام به حذف آپشن های خودروها کردند و به همین دلیل ECU بوش و دریچه گاز برقی از پژو پارس حذف گردید. کامپیوتر خودرو هم با توجه به پارامتر های مختلف مقدار دقیق نسبت هوا به سوخت را تنظیم میکند و پولکی به مقدار نیاز باز میشود. این موضوع باعث میشود، این نوع دریچه دقیق تر عمل کند و دچار خام سوزی کمتری نسبت به حالت سیمی شود.
در ادامه به برخی از این سیستمها و مزایای دریچه گاز برقی میپردازیم. اولین هشداری که می تواند شما را از خرابی دریچه گاز مطلع کند، روشن شدن چراغ چک است. علامت دیگر، زمانی است که پدال گاز را فشار می دهید، اما، تغییری در افزایش دور موتور مشاهده نمی کنید. این مشکل گاهی به دلیل جرم گرفتن و کثیف شده قطعات دریچه گاز برقی اتفاق می افتد. در این حالت برای تعمیر دریچه گاز برقی می توانید با یک اسپری، آلودگی ها را شستشو داده و دریچه و قطعات داخلی آن را تمیز کنید. از دیگر علائمی که می تواند هشداری برای خرابی دریچه برقی گاز باشد، به شرح زیر است.
هنگام انتخاب، باید مزیا و معایب آن را به لحاظ فنی و براساس نیازهایتان بررسی کنید. خرید خودرو با کیفیت تنها از طریق بررسی این ویژگی ها امکان پذیر است. پیش از توضیح مکانیسم دریچه گاز برقی باید ابتدا با دریچه گاز و وظیفه آن آشنا شویم. حتما میدانید که یک موتور درونسوز برای تولید نیرو، به انفجار مخلوط سوخت و هوا در داخل سیلندرهای خود نیاز دارد. هوای مورد نیاز سیلندرها از طریق مجاری مکش تامین میشود و دریچه گاز وظیفه دارد مقدار آن را با میزان گشودگی تنظیم کند.
در حالی که، در حالت دریچه برقی گاز، دریچه به کمک پتانسیومتری که در کنار پدال گاز قرار گرفته است، به پدال گاز متصل می شود. در واقع می توان گفت، عملکرد انواع دریچه گاز برقی یکسان است و تفاوت در نحوه اجرا است. در جواب باید گفت اگرچه دریچه گاز برقی باعث پیچیدگی میشود، اما مزایای زیادی هم به همراه دارد. سیستمهای دریچه گاز سیمی، به دلیل داشتن قطعات متحرک زیاد، در معرض سایش و استهلاک بیشتری قرار دارند اما یک دریچه گاز برقی قطعات متحرک نسبتا کمتری دارد، زیرا سیگنالهای خود را با پالس الکتریکی ارسال میکند، نه قطعات متحرک.
در یک جاده فرعی، زمانی که موتور زیر بار نیست و راننده دستور فشار دادن پدال گاز را دریافت نکرده است، باعث می شود موتور روشن بماند. در خودروهای مجهز به دریچه گاز برقی، امکان هماهنگسازی بهتر دور موتور با دنده انتخابی وجود دارد. این کار از طریق تحلیل دادههای دریافتی از سنسورهای مختلف میسر میشود. واضح است که این کار در بلندمدت باعث افزایش عمر قوای محرکه و سیستم انتقال قدرت خواهد شد.
اگر یک موتور دارید که با سیم به پدال گاز متصل است، به احتمال زیاد دریچه گاز سیمی دارد. این کلاس مشابه فول ترین کلاس پژو پارس، یعنی کلاس ۱۵ است؛ با این تفاوت که به جای رینگ آلمینیومی ۱۵ اینچ اسپرت از رینگ ۱۴ اینچ فولادی استفاده شده است. اما کارآمدترین آپشن های کلاس ۱۵ یعنی دریچه گاز برقی و ECU بوش از کلاس ۱۷ حذف گردید. در خودروهای مجهز به دریچه گاز برقی، بهویژه مدلهای حاضر در بازار ایران، شتابگیری با تاخیر و واکنشهای نه چندان به موقع موتور جزو نکات منفی است. البته این ایراد بیشتر در برنامهریزی ECU ریشه دارد و در خودروهای روز خارجی این مشکل تقریبا حل شده است. در مقابل دریچه گاز برقی بخاطر ساختار پیچیده و بهرهگیری از تجهیزات الکترونیکی، در صورت خرابی هزینه بیشتری به مالک تحمیل خواهد کرد.
به عنوان مثال در سال ۲۰۰۹، سیستمهای کنترل الکترونیکی دریچه گاز براثر فراخوان وسیع خودروهای تویوتا به دلیل مشکلات کنترل شتاب، خبرساز شدند. علی رغم اخبار منفی که سیستمهای دریچه گاز برقی با آن مواجهند، ممکن است تعجب کنید که دریچه گاز برقی نسبت به نمونههای سیمی مکانیکی، مزایای بیشتری در زمینه ایمنی به خودرو اضافه میکنند. در یک سیستم مکانیکی سیمی، دریچه گاز فقط به میزان فشرده شدن پدال توسط راننده برای تصمیمگیری در مورد میزان باز یا بسته شدن تکیه میکند.
یکی از این نو آوری ها، جایگزینی دریچه گاز های مکانیکی سنتی با نمونه های برقی است. اما این تغییر چه مزایا و معایبی به همراه دارد؟ در این مقاله، به بررسی جامع دریچه گاز برقی در مقابل دریچه گاز سیمی می پردازیم و به شما کمک می کنیم تا مقایسه دریچه گاز برقی و سیمی بفهمید کدام نوع برای شما مناسب تر است. این کلاس بهترین و فول آپشن ترین پژو پارس بازار است که قبل از تلاطم های بازار خودرو تولید شده و به همین دلیل تجهیزات نسبتا خوبی بروی این خودرو نصب شده است. از مهمترین آپشن های پژو پارس کلاس ۱۵ ترمز های دیسکی چهار چرخ و سیستم های اتولاک، مسترلاک، سیستم اتو فلاشر، تایمر چراغ سقفی، سیستم اخطار سرقت با استفاده از بوق خودرو است. از نظر فنی در این کلاس از دریچه گاز برقی به جای سیمی و سیستم ECU بوش آلمان به جای ECU ایرانی استفاده شده است که بسیار کارآمد می باشد و برگ برنده کلاس ۱۵ پژو پارس به حساب می آید.
کامپیوتر خودرو هم با توجه به پارامترهای مختلف مقدار دقیق نسبت هوا به سوخت را تنظیم میکند و پولکی به مقدار نیاز باز میشود. امکان همکاری و یا اتصال به سایر سیستمها بزرگترین مزیت تکنولوژی دریچه گاز برقی است. همانطور که در بالا اشاره کردیم، در این تکنولوژی ECU تصمیم میگیرد موتور به اصطلاح چقدر گاز بخورد. همین فاکتور بسیار حائز اهمیت است و میتواند باعث افزایش ایمنی، کاهش استهلاک قوای محرکه، بهبود مصرف سوخت، کاهش آلایندگی و توسعه سیستمهای پیشرفته شود.
این امر باعث شده تا تاخیر دریچه گاز در خودروهای جدید مشهود باشد. کامپیوتر خودرو به میزان فشرده شدن پدال دستور گاز خوردن و باز شدن پولکی دریچه گاز را به دریچه ارسال میکند. یکی از پر اهمیتترین عوامل در تصمیمگیری بین پارس گاز سیمی و برق، هزینه است. تحقیقات نشان داده است که استفاده از گاز سیمی معمولاً هزینه کمتری نسبت به برق دارد. بنابراین، اگر بودجه مالی یکی از اولویتهای شما است، انتخاب پارس گاز سیمی ممکن است منطقی تر باشد.
بعد از اینکه خودروها تبدیل به حالت انژکتوری شدند، این قطعه به آن ها اضافه شد. خرابی دریچه گاز برقی می تواند مشکلاتی را برای خودرو به وجود بیاورد که در ادامه با جزییات بیشتری به آن ها می پردازیم. به عنوان مثال برای خودرو های مدرن که در آنها انبوهی از آپشن ها و سیستم های ایمنی و رفاهی متعدد تعبیه شده است ، قطعاٌ دریچه گاز برقی ، گزینه مناسب تری است و دست طراحان و تولید کنندگان را برای اضافه نمودن آپشن ها و سیستم های مختلف باز میگذارد. دسته اول نمونه های ابتدایی دریچه گاز ها هستند که به صورت مکانیکی باز و بسته میشوند در این حالت سیم ( کابل ) یا اهرمی ، مستقیما از پدال گاز به دریچه گاز متصل میباشد و با فشردن پدال گاز اهرم ، پولی را چرخانده و دریچه باز میشود . این نوع دریچه گاز مزایا و معایبی دارد که در زیر به آن ها میپردازیم . مانند اکثر سیستمهای پیچیده، سیستمهای کنترل الکترونیکی دریچه گاز نیز دارای شمار زیادی حالتهای ایمنی هستند.
در سال 95 و 96 یک ECU جدیدی روی پژوپارس دیده شد که به آن بوش ME17 گفته می شود . این ECU ها را می توان نسخه ی ایرانیزه شده ی بوش 7,4,4 دانست ، این ECU مجهز به سوزن انژکتور نارنجی و درچه گاز برقی است . در نمونه های الکتریکی نیز ، فرمان باز و بسته شدن دریچه گاز ، بر عهده پدال گاز است ولی با این تفاوت که این فرمان همچون نمونه های مکانیکی به صورت مستقیم انتقال پیدا نمیکند . یکی از معایب دریچه گاز های برقی مرتبط با همین موضوع است که در جلوتر آن را بیان خواهیم کرد . امروزه در اکثر خودرو های در حال تولید دنیا از دریچه گاز برقی به جای دریچه گاز سیمی استفاده میشود . در این مطلب همراه ما باشید تا به بررسی ساختار ، نحوه عملکرد ، مزایا و معایب پدال گاز برقی و استفاده از دریچه گاز برقی در خودرو های ایرانی و چگونگی رفع مشکلات مربوط به آن بپردازیم .
درنتیجه سیم رابط بین پدال و دریچه گاز بیشتر کشیده میشود، پولکی بازتر شده، هوای بیشتری به موتور میرسد و به ماشین قدرت بیشتری میدهد. این سیستم با تحلیل دادههای دریافتی از سنسور تشخیص سرعت حرکت خودرو، سنسور تشخیص سرعت چرخش چرخها و دنده درگیر میتواند میزان چسبندگی را محاسبه کند. اگر محاسبات ECU گویای آن باشد که چسبندگی تایرهای خودرو در سطح مناسبی نیست، سیگنال بسته شدن دریچه گاز به الکتروموتور صادر میشود.
اما، باید گفت که این وسیله به کمک یک کابل یا سیم در خودروهای قدیمی به پدال گاز وصل می شد. با فشردن پدال گاز، این دریچه باز می شد تا بتواند هوای بیشتری را به داخل سیلندر هدایت کند. بهطور کلی، در صورت بروز کوچکترین نشانهای از مشکل، اکثر کنترلگرهای دریچه گاز برقی بهگونهای طراحی شدهاند که دریچه را ببندند و به حالت دور آرام برگردند. برای مثال، اگر واحد کنترل موتور مشکلی در سنسور تشخیص دهد، سیستم به دور آرام میرود و از باز شدن دریچه جلوگیری میکند. همه انواع با استفاده از سوپاپ دوار و تغییر زاویه آن، میزان هوای ورودی به موتور را تنظیم می کنند، به گونه ای که مقدار سوخت تزریقی به نسبت مقدار هوا کاهش می یابد و قدرت و گشتاور موتور تنظیم می شود.
این حالتها بهعنوان خطوط دفاعی و پشتیبان طراحی شدهاند تا در صورت بروز مشکل، سیستم را در حال کار نگه دارند یا خاموش کنند. وظیفه اصلی دریچه گاز، کنترل حجم هوای در حال مکش به پیشرانه در هر لحظه است. به عبارتی این دریچه حجم هوایی که پیشرانه میتواند مکش کند را دستکاری میکند. طبیعتا پیشرانه به ازای دریافت حجم هوای کمتر، سوخت کمتری هم در تناسب با آن دریافت کرده و بالعکس. بنابراین سرعت دوران آن نیز به ازای این حجم از سوخت و هوای دریافتی تغییر میکند.
دیدگاهتان را بنویسید